Yükseköğretim, yalnızca bireylerin akademik gelişimini desteklemekle kalmaz; aynı zamanda ülkemizin ekonomik, sosyal ve kültürel kalkınmasının temel taşlarından biridir. Eğitim kurumları, nitelikli iş gücünün yetiştirilmesi ve yenilikçi düşüncelerin geliştirilmesi yoluyla, Kuzey Kıbrıs'ın ekonomik dinamiklerini canlandırmaktadır. Bu bağlamda, yükseköğretimin kalitesi, yönetimi ve uluslararası alandaki kabulü, toplumsal ilerlemenin ve sürdürülebilir kalkınmanın sağlanması açısından kritik bir rol oynamaktadır. Yükseköğretim sektörünün güçlendirilmesi, yalnızca öğrencilerimizin ve akademisyenlerimizin değil, aynı zamanda ülkemizin geleceği için de hayati önem taşımaktadır. Bu nedenle, bu önemli konular üzerinde durmak ve kamuoyuyla bazı hususları paylaşmak istiyorum.
Yükseköğretimin Ekonomik ve Sosyal Etkileri
Yükseköğretim ve mesleki eğitim sektörü, Kuzey Kıbrıs ekonomisine ciddi katkılar sağlamaktadır. Yüzbinin üzerinde öğrencinin adaya gelmesi, çeşitli sektörlerde (inşaat, yiyecek-içecek, hizmetler, turizm, emlak, vb.) ekonomik canlanmayı beraberinde getirmektedir. Özellikle pandemi öncesinde bu büyümenin niteliksel olarak da öne çıkması gerektiğini defalarca vurguladık.
Pandemi Dönemi ve Sonrası
Pandemi dönemi, yükseköğretimde ve mesleki eğitimde kapasite kontrolsüz kalarak bugünlere gelindi. Bu durum, bazı öğrencilerin kayıt dışı kalması gibi sorunları beraberinde getirdi. Kayıt dışı öğrencilerin varlığı, bilinip görülmesine rağmen işin içinden çıkılamayacak hale gelinceye kadar beklendi, kriminal, sosyal ve ekonomik sistemde çeşitli problemlere neden oldu. Bu süreçte, yabancı öğrencilerin ülkede kalması ve adaptasyonu hususunda yeterli planlamanın yapılmaması, bu sorunların temel sebeplerindendir.
Yabancı Öğrencilere ve Yatırımcılara Yaklaşım
Yabancı öğrencilere ve yatırımcılara yönelik politikaların sürdürülebilir olması gerekmektedir. Kuzey Kıbrıs’ın yabancı yatırımcıları ve öğrencileri davet ederken uyguladığı politikalar ani değişikliklerle sürdürülemez. Yabancı öğrencilerin ve yatırımcıların ülkeye sağladığı ekonomik katkıların görmezden gelinmesi, kısa vadede büyük ekonomik sorunlara yol açacaktır.
Yükseköğretim ve Mesleki Eğitim Politikalarının Geliştirilmesi
KKTC'de yükseköğretim ve mesleki eğitim politikalarının, eğitim bilimciler, toplum bilimciler, iş insanları ve vizyoner politika yapıcılarla birlikte planlanarak oluşturulması gerekmektedir. Bu politikalar, toplumu rahatsız etmeden, ülkenin ekonomik ve sosyal gelişimine katkı sağlayacak şekilde düzenlenmelidir.
Yabancı Öğrencilerin Toplumsal Uyum ve Kültürel Entegrasyonu
Yabancı öğrencilerin, ülkenin kültürüne, toplumsal hassasiyetlerine ve yasalarına uyumu sağlanmalıdır. Bu konuda devlet kurumları ve üniversiteler işbirliği içinde olmalıdır. Pandemiden bu yana birçok sektörün kapanması veya iflasın eşiğine gelmesi, yabancı öğrencilerin ve yatırımcıların ülkedeki ekonomik döngüdeki önemini bir kez daha gözler önüne sermektedir.
Eğer ülkede bir politika değişikliğine gidilecekse, bu değişiklikler aniden yapılmamalı, uzun vadeli planlamalarla gerçekleştirilmelidir. Eğitim politikalarının sürdürülebilir, kaliteli ve güvenli olması için gerekli adımlar atılmalıdır. (Bu süreçte, yabancı öğrenci veya yatırımcıların, ülkenin beka sorununa yol açıp açmadığı konusunda net ve şeffaf açıklamalar yapılmalıdır.)
Üniversitelerde ve Mesleki Eğitimde Kapasite Eksilmesinin Yarattığı Sorunlar
Ülke ekonomisine ciddi katkı sağlayan yükseköğretim ve mesleki eğitim yapısının küçülmesi, bir dizi ekonomik ve sosyal sorun yaratacaktır. Üniversitelerde ve mesleki eğitim kurumlarındaki öğrenci kapasitesinin azalması, ilk olarak akademisyenlerin ve eğitim çalışanlarının işsiz kalmasına neden olacaktır. Bu kurumların etrafında şekillenen şehirlerde, öğrenci sayısındaki azalma nedeniyle birçok işletme zor durumda kalacak ve ekonomik daralma yaşanacaktır. Öğrenci sayısındaki azalma, kafe, restoran, yurt, kitapçı,hizmetler sektörleri gibi işletmelerin kapanmasına ve şehirlerin ekonomik yapısının bozulmasına yol açacaktır.
Sonuç
Sonuç olarak, KKTC'de yükseköğretim ve mesleki eğitim sektörü, ülkenin ekonomik ve sosyal kalkınması için kritik bir öneme sahiptir. Bu nedenle, yükseköğretim ve mesleki eğitim politikalarının dikkatle planlanması ve uygulanması, yerli ve yabancı paydaşlar için sürdürülebilir ve faydalı olacaktır. Üniversitelerde ve mesleki eğitimde kapasite eksilmesine karşı proaktif politikalar geliştirmeli ve bu sorunlara hazırlıklı olmalıyız.
Mahmut Kanber
Kıbrıs Türk Esnaf ve Zanaatkarlar Odası
Örgütlenmeden ve Birliklerden Sorumlu Başkan
