Küresel piyasalar, ABD Merkez Bankası Başkanı Jerome Powell'ın geçen hafta faiz indirimlerinde aceleci olmayacaklarını belirtmesi ve jeopolitik risklerin artabileceği endişesiyle haftaya karışık bir seyirle başladı.
ABD'de Başkan seçilen Donald Trump'ın uygulayacağı politikaların Fed'in para politikasını nasıl etkileyeceğine ilişkin soru işaretleri varlığını korurken, geçen hafta açıklanan enflasyon verileri de yatırımcıları temkinli olmaya yönlendiriyor.
Geçen hafta açıklanan enflasyon verileri beklentilere paralel gerçekleşse de, verilerin alt kalemlerinden alınan sinyaller risk iştahını törpülüyor. Öte yandan, ülkede perakende satışlar da yüzde 0,4 artışla öngörüleri geride bıraktı.
Para piyasalarında söz konusu gelişmelerin ardından Fed'in gelecek ay faiz indirimlerine devam etmeyebileceğine yönelik tahminler fiyatlamalara dahil oldu. Buna göre, bankanın yüzde 65 ihtimalle gelecek politika faizini 25 baz puan düşüreceği, yüzde 35 ihtimalle sabit tutacağı öngörülüyor.
Öte yandan, Trump'ın ithalat mallara yüksek gümrük tarifeleri, şirketlere vergi indirimleri ve göç kısıtlamaları gibi seçim öncesi vaatlerini gerçekleştirmesinin enflasyonist baskı oluşturabileceği ve ABD ekonomisinin "yumuşak iniş" gerçekleştiremeyeceğinden endişe ediliyor.
Bununla birlikte, 20 Ocak'a kadar Başkanlık görevini sürdürecek Joe Biden'ın, Ukrayna'ya ABD yapımı füzeleri Rusya topraklarında kullanım izni vermesi risk algısının artmasına neden oldu.
Fed yetkililerinin sözle yönlendirmeleri de takip edilirken, Boston Fed Başkanı Susan Collins aralık ayında faiz indirimi seçeneğinin masada olduğunu belirterek, Fed'in kararının gelecek verilerle şekilleneceğini vurguladı.
Chicago Fed Başkanı Austan Goolsbee, enflasyonun Fed'in yüzde 2 hedefine doğru düşmeye devam etmesi halinde faiz oranlarının gelecek 12-18 ayda şu anki seviyelerinden daha düşük olacağını ifade etti.
Richmond Fed Başkanı Tom Barkin de enflasyonun gelecek yıl gerilemeye devam etmesini beklediğini belirtti. Çekirdek enflasyonun düşmesini beklediğini aktaran Barkin, "Hala ilerleme görüyorum." değerlendirmesinde bulundu.
Geçen haftadan bu yana yaklaşık 10 baz puan artış gösteren ABD'nin 10 yıllık tahvil faizi bugün yüzde 4,44 seviyesinde, dolar endeksi de 106,7 ile yaklaşık 1 Kasım 2023'ten bu yana en yüksek seviyesinde bulunuyor.
Altının ons fiyatı son 6 iş gününde düşüş eğiliminde hareket ederek yaklaşık 3 ayın en düşük seviyesine inmesinin ardından haftaya yüzde 1,2 yükselişle 2 bin 590 dolardan, Brent petrolün varil fiyatı da yüzde 0,5 artışla 71,2 dolardan başladı.
New York Borsası'nda cuma günü S&P 500 endeksi yüzde 1,32, Dow Jones endeksi yüzde 0,7 ve Nasdaq endeksi yüzde 2,25 geriledi. ABD'de endeks vadeli kontratlar yeni haftaya karışık seyirle başladı.
Avrupa borsaları ABD'den gelen haber akışı ve Euro Bölgesi ekonomisini olumsuz etkileyecek olası ABD gümrük tarifeleri konusunda endişelerin varlığını korumasıyla geçen hafta negatif seyretti.
Analistler, Trump'ın Avrupa ve Çin'e yönelik gümrük tarifelerinde artırıma gideceği yönündeki açıklamaları bölgede varlığını risk algısının yüksek seyretmesine neden olduğunu belirtti.
Öte yandan, para piyasalarındaki fiyatlamalarda Avrupa Merkez Bankasının (ECB) gelecek ay 25 baz puanlık faiz indirimi yapılacağına kesin gözüyle bakılırken, ECB Başkanı Christine Lagarde'ın çarşamba ve cuma günü yapacağı konuşmalardan alınacak sinyallerin piyasaların yönü üzerinde etkili olması bekleniyor.
Geçen hafta, aşı üreticileri ve ilaç tedarikçilerinin hisseleri, ABD'nin seçilmiş başkanı Donald Trump'ın, aşılara şüpheyle yaklaşan Robert F. Kennedy Jr.'ı ABD Sağlık ve İnsan Hizmetleri Bakanı adayı göstermesinden sonra baskı altında kaldı.
Sartorius yüzde 6 değer kaybederken, ilaç ambalaj üreticileri Schott Pharma ve Gerresheimer'in hisseleri sırasıyla yüzde 5,3 ve 2,9 düştü.
Bu gelişmelerle cuma günü İngiltere'de FTSE 100 endeksi yüzde 0,1, Almanya'da DAX 40 endeksi yüzde 0,3, Fransa'da CAC 40 endeksi yüzde 0,6 ve İtalya'da FTSE MIB 30 endeksi yüzde 0,6 geriledi. Avrupa'da endeks vadeli kontratlar yeni haftaya karışık bir seyirle başladı.
Asya borsalarında Çin Devlet Başkanı Şi Cinping'in Joe Biden ile görüşmesi sonrası Japonya hariç pozitif bir seyir izleniyor.
Çin Dışişleri Bakanlığı, Çin Devlet Başkanı Şi Cinping ve ABD Başkanı Joe Biden arasında, Peru'da düzenlenen Asya Pasifik İşbirliği (APEC) Zirvesi kapsamındaki görüşmenin detaylarını paylaştı. Şi Cinping'in, Biden ile görevi devretmeden önce yaptığı son görüşmede, başta Tayvan olmak üzere Pekin'in ilişkilerde "kırmızı çizgi" olarak gördüğü konulardaki tutumunu yinelediği bildirildi.
Şi, Çin'in diğer kıyıdaş ülkelerle egemenlik ihtilaflarına konu olan Güney Çin Denizi'nde egemenliğe ve deniz haklarına sahip olduğunu savunarak, "ABD, Güney Çin Denizi'ndeki ada ve resiflerdeki ikili ihtilaflara müdahale etmemeli, provokasyon dürtülerini kışkırtmamalı." ifadelerini kullandı.
Çin'in Hong Kong Özel İdari Bölgesi'nde hükümet, bu yıl yüzde 2,5 ila 3,5 olarak öngördüğü büyüme tahminini, kötümser tahmin olan yüzde 2,5'e çekti. Yerel hükümetten yapılan açıklamada, revizyonun gerekçesi olarak "dış koşullardaki zorluklar" ve "politik belirsizlikler" gösterildi.
Öte yandan, Japonya Merkez Bankası Başkanı Kazuo Ueda, yaptığı açıklamada, ekonomi ve fiyatlardaki gelişmelerinin tahminler doğrultusunda seyretmesi halinde merkez bankasının faiz oranlarını artırmaya devam edeceğini tekrarladı.
Ülkede bugün açıklanan veriye göre eylül ayı çekirdek makine siparişleri aylık yüzde 0,7 ve yıllık yüzde 4,8 azaldı.
Bu gelişmelerle kapanışa yakın Nikkei 225 endeksi yüzde 1 düşerken, Güney Kore'de Kospi endeksi yüzde 1,7, Hong Kong'da Hang Seng endeksi yüzde 0,9, Çin'de Şanghay bileşik endeksi de yüzde 1 yükseldi.
Yurt içinde cuma günün satıcılı bir seyir izleyen Borsa İstanbul'da BIST 100 endeksi, haftayı yüzde 0,33 değer kaybederek 9.389,62 puandan tamamladı.
Dolar/TL cuma günü yüzde 0,8 artışla 34,6000'dan kapanırken, bugün bankalararası piyasada yüzde 0,4 azalışla 34,4630'dan işlem görüyor.
Analistler, bugün yurt içinde kısa vadeli dış borç istatistikleri ve konut fiyat endeksi, yurt dışında ise Euro Bölgesi'nde dış ticaret dengesi verilerinin takip edileceğini belirterek, teknik açıdan BIST 100 endeksinde 9.300 ve 9.200 seviyelerinin destek, 9.430 ve 9.650 puanın direnç konumunda olduğunu kaydetti.
Piyasalarda bugün takip edilecek veriler şöyle:
10.00 Türkiye, eylül ayı kısa vadeli dış borç istatistikleri
10.00 Türkiye, ekim ayı konut fiyat endeksi
13.00 Euro Bölgesi, eylül ayı dış ticaret dengesi