Yunanistan Ulusal İstihbarat Servisi (EYP) 50 yıl önce Türkiye'nin Kıbrıs'a askeri müdahalesini tetikleyen darbeye dair bazı belgelerin gizliliğini kaldırdı. Kısmen sansürlenerek yayınlanan 58 belgede 1974 yılının Temmuz-Ağustos aylarına ait istihbarat bilgileri yer alıyor.
Dönemin Kıbrıs Cumhurbaşkanı Makarios'a yönelik 15 Temmuz tarihli darbeden beş gün sonra Türkiye Ada'ya asker çıkarmıştı. O tarihte Atina'da iş başındaki cunta rejimince desteklenen darbe Kıbrıs'ın Yunanistan ile birleşmesini hedefliyordu.
EYP'nin gizliliğini kaldırdığı dokümanlara göre Yunanistan'ı içişlerine karışmakla suçlayan bazı Kıbrıslı yetkililer, darbeden günler öncesinde Ada'daki Yunan askeri varlığının sınır dışı edilmesini tartışıyordu.
Belgeler, Atina'daki cunta rejiminin darbe hazırlıklarını istihbarattan gizlediğini de ortaya koyuyor.
Atina Ulusal Üniversitesi'nden tarih profesörü Evanthis Hatzivassiliou, "Yunanistan'daki diktatörlüğün yalnızca gerçekten gerekli olanları darbe konusunda bilgilendirdiğini" söyledi. Hatzivassiliou'ya göre darbe sonrasında ise EYP Türkiye'nin savaş hazırlıklarını "oldukça doğru" şekilde tespit etti ancak Atina uyarıları görmezden geldi.
Türkiye'nin müdahalesinden kısa süre sonra Yunanistan'daki cunta rejimi yıkılmıştı.
Belgelerin yayınlanmasından sonra EYP Başkanı Themistoklis Demiris, "Elli yıl geçmişe bakmak için yeterince uzun ve güvenli bir süre" dedi, teşkilatın daha fazla belgenin gizliliğini kaldıracağını söyledi.
EYP'nin adımı Ankara ve Atina arasında ilişkileri geliştirmeye yönelik girişimleri izliyor.
Yunan istihbaratının adı 2022 yılında bazı bakanların ve devlet yetkililerinin dinlendiği telekulak skandalına karışmış, talimatı Başbakan Kiryakos Mitsotakis'in verdiği iddia edilmişti.
