Son günlerde ülkemizde art arda yaşanan ölümcül elektrik kazaları, ciddi bir toplumsal endişe yaratmış durumda. Bu kazalar, elektrik sektöründeki denetimsizlik, yetkisiz kişilerin çalıştırılması ve yasal düzenlemelerin yetersiz uygulanması gibi büyük sorunları gündeme taşıdı. Kıbrıs Türk Elektrik Müteahhitleri Birliği (KTEMB), bu konuda yaptığı açıklamalarda, sektörün disiplin altına alınması gerektiğine ve yasaların tam anlamıyla uygulanmasının önemine vurgu yapıyor. Ancak, tüm çabalara rağmen, sektördeki kaçak elektrik işleri ve denetim eksiklikleri nedeniyle can ve mal kayıpları devam ediyor.
Kaçak Elektrik İşleri ve Yetersiz Denetim: Ölümlerin Ardındaki Ana Sebepler
KTEMB, 2006 yılında yasal bir statü kazanarak elektrik sektöründe disiplini sağlama, mesleki yetkinliği artırma ve sektördeki denetimi güçlendirme hedefiyle çalışmalarını sürdürmektedir. Ancak, özellikle pandemi sonrası dönemde inşaat sektöründe yaşanan hızlı büyüme, sektöre vasıfsız ve yeterli mesleki eğitimi olmayan kişilerin dahil olmasına yol açtı. Bu durum, kaçak elektrik işleri oranını önemli ölçüde artırdı. Pandemi öncesinde %8-12 seviyesinde olan kaçak elektrik işleri, bugün %30-35 gibi ürkütücü bir seviyeye ulaşmış durumda. Bu artış, elektrik enerjisinin tehlikeleri hakkında yeterli bilgiye sahip olmayan kişilerin bu işleri yapmasıyla doğrudan ilişkilidir. Sonuç olarak, elektrik kazaları ve bu kazalara bağlı can kayıpları kaçınılmaz hale geldi.
KTEMB'nin Mücadelesi: Kaçak Elektrik İşleriyle Savaş
KTEMB, kaçak elektrik işleri yapan kişi ve kuruluşlarla uzun süredir mücadele ediyor. 2006 yılında yasal yetkiyle donatıldıktan sonra, Birlik, sektördeki disiplinin sağlanması için büyük çaba sarf etti. Ancak bu süreçte, KTEMB’ye karşı ciddi tehditler de yapıldı. Birlik başkanı ve yönetim kurulu üyeleri ölüm tehditleri aldı, iş yerleri kundaklandı ve Birlik binasına tehdit mektupları bırakıldı. Ancak KTEMB, tüm bu saldırılara rağmen geri adım atmadı ve sektördeki disiplinin sağlanması için mücadelesini kararlılıkla sürdürdü. Bugün gelinen noktada, eğer bu mücadele verilmemiş olsaydı, elektrik enerjisinin tehlikeleri göz önüne alındığında, bugün yaşanan ölümcül kazaların sayısının en az üç katı olabileceği düşünülmektedir.
Denetim Eksikliği: Sorunun Kök Sebebi
KTEMB, sektörün daha güvenli ve disiplinli hale gelmesi için çeşitli önlemler almayı hedeflese de, denetimlerin yetersiz kalması ve yasal düzenlemelerin tam olarak uygulanmaması, sorunun kök sebebi olarak öne çıkmaktadır. Elektrik müteahhitliği yetki belgesi olmayan kişilerin elektrik işleri yapmasına izin verilmemesi gerektiği yasalarla belirtilmiş olmasına rağmen, denetimlerin yetersiz kalması bu kişilerin sektörde faaliyet göstermeye devam etmesine olanak tanımaktadır. Bu da kaçak elektrik işleriyle doğrudan ilişkili olarak kazaların artmasına neden olmaktadır.
Sosyal ve Demografik Değişimlerin Etkisi: Güven Ortamının Kaybolması
Kıbrıs’ın geçmişinde sosyal yaşam, güven ve saygı üzerine kurulu bir yapıdaydı. İnsanlar, evlerinin kapısını açık bırakıp huzurla uyuyabilir, dükkânlarının kapısına bir sandalye koyarak güvenle iş yerlerini terk edebilirdi. Ancak, son yıllarda ülkenin demografik yapısında yaşanan hızlı değişim, bu güven ortamının yerini kaosa ve güvensizliğe bıraktı. Farklı milletlerden gelen çok sayıda insan, özellikle inşaat sektöründe çalışmakta ve vasıfsız işgücü olarak kullanılmaktadır. Bu durum, hem sosyal yapıyı hem de sektörlerdeki çalışma koşullarını olumsuz yönde etkiledi. İnşaat sektöründe yaşanan hızlı büyüme ve denetimsizlik, vasıfsız kişilerin elektrik işleri yapmasına neden oldu. Bunun sonucunda, kaçınılmaz olarak iş kazaları ve ölümler artış gösterdi.
Çözüm Yolu: Yasal Düzenlemelerin Uygulanması ve Denetimlerin Güçlendirilmesi
KTEMB, elektrik sektöründeki sorunların çözümünün yasaların doğru uygulanmasından geçtiğini vurguluyor. Elektrik işlerinde sadece yetki belgesine sahip profesyonellerin çalıştırılması gerektiğinin altını çizen Birlik, bu konuda denetimlerin artırılması gerektiğini belirtiyor. Özellikle temel iş sağlığı ve güvenliği eğitiminden geçmemiş kişilerin elektrik işlerinde çalıştırılmasının kesinlikle yasaklanması gerektiğini savunuyor. Bunun yanı sıra, elektrik işlerinde çalışacak kişilerin mesleki yeterliliklerinin de sorgulanması gerektiğini ifade ediyor.
Alınması Gereken Önlemler: Can ve Mal Kaybını Önlemek Mümkün
KTEMB, elektrik işlerinde dikkat edilmesi gereken hususları şu şekilde sıraladı:
- Yetkisiz Kişilere İzin Verilmemeli: KTEMB üyesi olmayan kişilere elektrik işi yaptırılmamalı; yapanlar ve yaptıranlar yasal olarak suç işlediklerini bilmelidir.
- Yasal İşlemler Hızlandırılmalı: Kaçak elektrik işleri yapanlar için yasal işlemler derhal başlatılmalı ve bu kişiler en kısa sürede yargı önüne çıkarılmalıdır.
- İş Güvenliği Eğitimi Zorunlu Olmalı: Temel iş sağlığı ve güvenliği eğitiminden geçmemiş kişilerin elektrik işlerinde çalışması kesinlikle yasaklanmalıdır.
- Güvenlik Önlemleri Alınmalı: Elektrik tesisatlarının, cihazlarının veya çıplak iletkenlerin gerilim altında olduğu kabul edilmeli ve gerekli güvenlik önlemleri alınmadan hiçbir iş yapılmamalıdır.
- Koruyucu Ekipman Kullanımı: Elektrik işlerinde çalışanların uygun koruyucu ekipmanlar kullanmaları zorunlu olmalı, eldiven, baret ve yalıtkan özellikte iş kıyafetleri gibi koruyucu önlemler alınmalıdır.
- Yalıtım ve Güvenlik Malzemeleri: Elektrikli iş ekipmanları doğru şekilde kullanılmalı, yağmurda veya nemli ortamlarda çalışılmamalıdır.
Toplumun Sorumluluğu ve Birlikte Mücadele
Elektrik kazalarının önlenmesi, yalnızca KTEMB’nin değil, tüm toplumun sorumluluğundadır. Elektrik sektöründe disiplinin sağlanması, yasaların titizlikle uygulanması ve denetimlerin artırılmasıyla mümkün olabilir. KTEMB, bu doğrultuda toplumu bilgilendirmeye ve bilinçlendirmeye devam ederken, sektördeki sorunların çözümü için ilgili tüm kurumları göreve çağırmaktadır. Elektrik enerjisinin hayatımızdaki önemine ve tehlikelerine dikkat çeken KTEMB, can ve mal kayıplarının önlenmesi için toplumun her kesiminin bu sorumluluğu paylaşması gerektiğini belirtiyor.
Yasaların etkin bir şekilde uygulanması ve denetimlerin güçlendirilmesiyle, ölümcül elektrik kazalarının önüne geçilmesi ve daha güvenli bir toplum oluşturulması mümkün olacaktır.
