Gazze Şeridi'ne insani yardım akışını arttırmak için ABD tarafından inşa edilen yüzer iskele zorluklarla karşılaştı ve şimdi sökülmesi bekleniyor.
Amerikalı yetkililer, Gazze'ye giden yardımların Kıbrıs'ta birikmesini sona erdirmek için iskelenin kalıcı olarak sökülmesinden önce yeniden kurulmasına çalışacaklarını söylediler.
Yardım çalışanları ve birçok kişi uzun süredir iskelenin uygulanabilirliğini sorguluyor ve İsrail güçlerinin Hamas'a karşı savaş yürüttüğü Gazze'ye büyük çapta yardım ulaştırmanın tek etkili yolunun karayolu olduğunu söylüyorlardı. Şarku’l Avsat’ın Reuters'ten aktardığına göre iskele ile ilgili bazı ayrıntılar şöyle:
İSKELE NEDEN İNŞA EDİLDİ?
ABD Başkanı Joe Biden, Gazze'de kıtlık yaşanabileceği uyarıları ve İsrail'in aylardır çoğunu kapalı tuttuğu kara geçişlerinden yardım ulaştırmanın giderek zorlaşmasının ardından, mart ayında iskele inşa etme planını açıkladı.
Biden'ın açıklaması, ağır sivil kayıplar göz önüne alındığında, ABD'nin Gazze'ye yönelik saldırısında İsrail'e verdiği desteğe kızgın olan Demokrat Partili birçok kişiyi sakinleştirme çabasının bir parçasıydı.
Hamas liderliğindeki militanların 7 Ekim'de İsrail'e saldırmasının ardından İsrail tarafından başlatılan savaş sırasında, Gazze'nin 2,3 milyon sakini için insani koşullar hızla kötüleşti. Gazze nüfusunun neredeyse tamamı ülke içinde yerinden edildi ve birçoğu için yerinden edilme birden fazla kez gerçekleşti.
GÜNEY KIBRIS'TAN İSKELEYE TAŞINDI
Yüzer iskele yaklaşık 370 metre uzunluğunda ve Gazze Vadisi'nin kıyı sulak alanlarının biraz kuzeyinde açık denizde yer alıyor.
İsrail'in Aşdod limanında kısmen ön montajı yapılan iskelenin inşaatına nisan ayında başlandı.
Bu rota üzerinden ilk yardım 17 Mayıs'ta ulaştı. Gıda ve diğer yardımlar, insani yardım için bir deniz yolu açma çabalarına öncülük eden Kıbrıs'tan iskeleye taşındı.
Malzemeler Kıbrıs'ta, Hamas'a fayda sağlayabileceği gerekçesiyle Gazze'ye giren yardımları yakından izleyen İsrailli yetkililerin huzurunda X-ray cihazından geçirildi.
Yardımlar daha sonra gemilerle iskeleye taşınmakta, ardından da sahile ulaştırılmak üzere tırlara yüklenmektedir.
Bu karmaşık adımlarda yaklaşık bin (1000) ABD askeri personeli görev aldı ve bunların bir kısmı iskelede konuşlandı.
ABD Savunma Bakanlığı'ndan (Pentagon) yapılan tahminlerde, iskelede yapılacak operasyonların ilk 90 gününde maliyetin yaklaşık 230 milyon dolara ulaşabileceği belirtildi.
İSKELE NE GİBİ SORUNLARLA KARŞILAŞTI?
İskele yüksek dalgalar nedeniyle birkaç kez geçici olarak sökülmüştür. Bir keresinde de kısmi onarım için İsrail'in güneyindeki Aşdod limanına çekildi.
İsrail'in onayını gerektiren ve riskli bir operasyon olan Gazze Şeridi'ne malzeme girişindeki gecikmeler nedeniyle, sevkiyatlar da kesintiye uğradı.
Haziran sonundaki kötü hava koşullarının ardından iskelenin eski haline getirilmesi düşünülürken, ABD'li yetkililer iskelenin yanındaki yardım toplama alanının neredeyse dolu olması nedeniyle bunun bir anlamı olmayacağını söyledi.
Diğer yollardan gelen yardımlarda da olduğu gibi, Gazze'deki çaresiz halk bazen iskele üzerinden gelen malzemelere el koymuş ya da yağmalamıştır.
İskele üzerinden taşınan yardımların dağıtımını denetlemekle görevli olan BM Dünya Gıda Programı (WFP), güvenlik endişeleri nedeniyle haziran ayında faaliyetlerini askıya aldı.
Bazı yardım çalışanları, ABD ordusu tarafından yönetilen iskelenin insani yardım ekiplerinin ve personelinin, yerel halkın bu kişilerin tarafsızlığı ya da gizli ajan oldukları konusunda sorgulayabilecekleri nedeniyle, operasyonların tehlikeye girebileceğine dair endişelerini dile getirdiler.
Pentagon, haziran ayında sosyal medyada İsrail'in bir rehine kurtarma operasyonunda iskeleyi kullandığına dair çıkan "haberleri" yalanlamaya çalıştı.
İSKELEDEN NE KADAR YARDIM GELDİ?
Kıbrıslı bir kaynak, Kıbrıs üzerinden iskeleye yaklaşık 8.500 ton yardım ulaştırıldığını, bunun da 425 yardım tırının yüküne eşit bir miktar olduğunu söyledi.
Yardım yetkilileri Gazze Şeridi'nde halkın ihtiyaçlarını karşılamak için her gün insani ve ticari malzeme taşıyan yaklaşık 600 kamyona ihtiyaç duyulduğunu belirtiyor.
İsrail'in mayıs ayı başında Gazze Şeridi'nin güneyindeki Refah kentine yönelik askerî harekâtını genişletmesinden önce yardımların çoğu, Mısır'la olan Refah sınır kapısından ya da İsrail'in kontrolündeki Kerem Şalom sınır kapısından Gazze Şeridi'ne giriyordu.
BM verilerine göre nisan ayında iki geçişten günde ortalama 189 kamyon giriş yaptı.
Bazı ülkeler hava yoluyla da yardım ulaştırdı, ancak bu yöntem sadece birkaç ton yardım ulaştırmak için kullanılabilir, bir kamyonun yükünden çok daha azdır ve yerdeki insanların güvenliğine riske atabilir.
25 STK'dan oluşan bir grup mart ayında yaptıkları bir açıklamada, ülkelerin "Gazze'deki ihtiyaçları desteklemek için yeterince çaba gösterdikleri yanılsamasını yaratmak için" yardımların havadan ve denizden geçişini kullanmamaları gerektiğini belirtti.
YÜZER İSKELENİN GELECEĞİ NE OLACAK?
Yüzer iskele operasyonlarının 31 Temmuz'a kadar devam etmesi talimatı var. Üst düzey bir ABD'li yetkili haziran ayında yaptığı açıklamada, iskele operasyonlarının en az bir ay daha uzatılabileceğini söyledi.
Pentagon yetkilileri ise yüksek dalgaların yaz aylarından sonra iskelenin çalışması için uygun olmayabileceği konusunda uyarıda bulundu.