Yasama yılının ilk denetim görevini yapan Cumhuriyet Meclisi Genel Kurulu'nda milletvekilleri güncel konuşmalar yaparak çeşitli konuları gündeme taşıdı.
İlk sözü alan Cumhuriyetçi Türk Partisi (CTP) Lefkoşa Milletvekili Sıla Usar İncirli “Önce Güvenlik” konulu güncel konuşma yaptı.
İncirli, ülkede bir güvenlik krizi yaşandığını savunarak, bunun öneminin ve varlığının kabul edilmesi gerektiğini kaydetti. Gazetelerde suç haberlerindeki artışa dikkat çeken İncirli, devletin bunu çözebilecek adımlar atması gerekliliğine vurgu yaptı.
Cezaevlerinde yatan suçluların yüzde 80’inin vatandaş olmadığına işaret eden İncirli, “Suçu ithal eden bir ülke olduk. Bu ithali durduramıyoruz.” diye konuştu. İncirli, ilgili önlemler alınırken temel insan haklarına da hassasiyet gösterilmesi gerektiğinin altını çizdi.
Güvenliğin bir ülkenin en temel ihtiyacı olduğunu, ülkede bu alanda zafiyet yaşandığını ifade eden İncirli, halkın yaşandığı tedirginliğe dikkat çekti.
-“Suçlardaki artışın en büyük sebebi nüfus yoğunluğu”
Milletvekili İncirli, suçlardaki artışın en büyük sebeplerinden birinin nüfus yoğunluğu olduğunu kaydetti; bu noktada nüfus sayımının ve nüfus politikasının önemine dikkat çekti.
İkinci sebebin ise ekonomik kriz olduğunu, gelir dağılımındaki artan adaletsizliğin kişileri suça yönlendirdiğini kaydeden İncirli, “Ekonomik krizi yönetemediğimiz sürece güvenlik krizini de yönetemeyeceğiz.” diye konuştu.
2023 İstatistik verilerine göre, cezaevlerindeki suçluların önemli bir kısmının öğrenci olduğunu belirten İncirli, polisin suçla ilgili paylaştığı rakamlara işaret etti.
İncirli, suçun ortaya çıkmadan önlenmesi gerektiğini, suçların gerçekleştikten sonra topluma maliyetinin çok büyük olduğunu söyleyerek, güvenliğin olmadığı bir ülkede tüm sektörlerin ve ekonominin de olumsuz şekilde etkilendiğini dile getirdi.
- “Suçlara yönelik bir kriz masası oluşturulmalı”
Suçlara yönelik ilgili kurumların temsilcilerinin yer alacağı bir kriz masasının derhal kurulması çağrısında bulunan İncirli, polis ve yargının kapasitesini aşan bir seviyeye gelindiğini kaydetti. İncirli, bu kadar suçu bu ülkenin kaldıramayacağını söyledi.
- Bakan Oğuz: “Suçların önlenmesine yönelik çalışmalarımız var”
İçişleri Bakanı Dursun Oğuz da, konuyla ilgili söz alarak, özellikle modern altyapı ve cihazlara ilişkin eldeki imkanların kullanıldığını belirtti.
Oğuz, son zamanlarda topluma infial yaratan olaylar olduğuna işaret ederek, hükümetin bu konularda sürekli görüşme halinde olduğunu belirtti. Oğuz, Polis Teşkilatı şemsiyesinde de suçun önlenmesine yönelik çalışmalarının devam ettiğini söyledi.
Güvenin bir gereklilik olduğunu ve polisin sıkı denetimlerini sürdürdüğüne işaret eden Oğuz, “KKTC güvensizdir demek doğru değil. Birçok ülkeden insanlar burada okuyor, çalışıyor, yaşıyor.” dedi.
Ülkeye giren kişilerin nerede olduğuna, bulunduğu süre boyunca ne yaptığına ilişkin takip yapılmasında teknik bir eksiklik olduğu kabul eden ve bunun giderilmesi için çalışmalar yapıldığını kaydeden Bakan Oğuz, “Sınır kapılarına ilişkin eleştiri alıyoruz. Ancak yaklaşımımız ‘kim gelirse gelsin’ değil. Uyruğuna bakılmaksızın, mülakatlarda uygun görülmeyen kişiler geri çevriliyor.” diye konuştu.
Her gelen kişiye suçlu gözüyle bakılmasının doğru olmadığını da belirten Oğuz, suçun engellenmesinin yasadaki caydırıcılıkla sağlanabileceğini, bu ülkede suç işleyenlerin cezasını çekeceğini bilmesi gerektiğini söyledi.
- Özuslu, araç hava yastıklarının yarattığı olası tehlikelere dikkat çekti
CTP Lefkoşa Milletvekili Sami Özuslu ise, araçlardaki hava yastığı tehlikesine ilişkin konuşma yaptı.
Polis Trafik Müdürlüğü’nün 2023’te yaşanan ölümlü bir trafik kazasına ilişkin Makine Mühendisleri Odası’na ilettiği bilirkişi raporu talebini ve hazırlanan raporu paylaşan Özuslu, hava yastıklarının taşıdığı risklere dikkat çekti.
Dünyada 2018 yılından beri hava yastıklarına ilişkin geri çağırmalar olduğunu hatırlatan Özuslu, Japonya’daki Takata markasına ait seri numaraları paylaşılan bazı hava yastıklarında üretim hatası olduğunun tespit edildiğini anımsattı. Özuslu, geri çağırma girişimlerin söz konusu ölümlü kazadan önce de yaşandığını ancak devletin herhangi bir önlem almadığını savundu.
Özuslu, Güney Kıbrıs’ta da yakın zamanda hava yastıklarının gündem olduğunu belirterek, Güney’deki hükümetin de adım atmakta geri kaldığını ancak yaşanan ölümlü kazaların ardından panik halinde yasa yapıldığını ve araçların geri çağrılması gibi yetkilerin ilgili bakanlığa verildiğini anlattı. Özuslu, Avrupa genelinde de bu konuyla ilgili neler yapılacağının tartışılıyor olduğunu anımsattı.
- “KKTC’de sadece bir firma hava yastıklarına değişim yaptı”
Ülkede sadece bir firmanın kendi sattığı yaklaşık 2 bin aracın hava yastıklarında değişim yaptığı bilgisini aldığını ifade eden Özuslu, diğer firmaların geri çağırma gibi bir adımı olup olmadığını sordu.
Ülkedeki araçların büyük bir kısmının ikinci el olarak ülkeye geldiğini ve bu araçların firma aracılığıyla takibinin zor olduğunu dile getiren Özuslu, hükümetin yıllardır gündemde olan bu konuda hiçbir adım atmadığını savundu. Özuslu, “Hiçbir şey yapmamak kabul edilemez. Bir an önce yol alınması lazım.” dedi.
Takata marka hava yastıklarının birçok araçta kullanıldığına dikkat çeken Milletvekili Özuslu, “Arabalarımızın içinde bomba taşıyor olabiliriz. Biraz kaygılanmakta fayda vardır.” diye konuştu.
Konuya ilişkin yerinden söz alan İçişleri Bakanı Dursun Oğuz da, ilgili bakanlığın bayilerle görüşme yaptığı ve yol haritası üzerinde çalıştığı bilgisini paylaştı.
Yollardaki tehlikelere de değinen Özuslu, Çayönü Güvercinlik- Güvercinlik Sanayi Yolu’nda halkın risklere dikkat çekmek amacıyla eylem yaptığını, söz konusu yolda bir uçurum olduğuna dikkat çekti.
Özuslu, bu durumun şaka olmadığını dile getirerek, yol güvenliği için gerekli önlemlerin alınması talebinde bulundu.
- “Çayönü- Güvercinlik’te cuma günü yol yapımına başlanıyor”
Yerinden söz alan Bakan Dursuz Oğuz, söz konusu yolla ilgili protokol imzalandığı, Çayönü- Güvercinlik’te Cuma günü yol yapımına başlanacağını duyurdu.
- Kürşat: “Son dönemlerde doğaya karşı birçok suç işleniyor”
CTP İskele Milletvekili Fide Kürşat ise, konuşmasında, hükümetin izlediği politikası sonucu ülke ormanlarının yok ediliyor olduğunu savundu.
Son dönemlerde doğaya karşı birçok suç işlendiğini kaydeden Kürşat, Yeşilköy’de Erenköy Dipkarpaz Belediyesi’nin hiçbir izin almadan ormanlık bir alanı mezarlık yeri olarak kullanmak için talan ettiğini ileri sürdü.
Kürşat, söz konusu ormanlık bölgede çam ağaçları ve endemik bitkiler olduğuna dikkat çekerek, bu konuya kasım ayından beri bölge halkının tepki gösterdiğini, yasal dosya hazırlandığını kaydetti. Bölgede mezarlık için başka uygun yerler olduğunu belirten Kürşat, konu hakkında açıklama talep ederek, alternatif bir arazi gösterilip gösterilmeyeceğini sordu.
Çam kese böceğiyle ilgili mücadele için eleştirilerde de bulunan Milletvekili Kürşat, uzmanların tüm uyarılarına rağmen havadan biyolojik ilaçlama yapılmadığını, bu böceklerin tahrip ettiği ağaçları ülke şartlarında yeniden yeşertmenin mümkün olmadığını savundu.
2021 yılından beri böceklere karşı ilaçlamanın tamamen durdurulduğunu kaydeden Kürşat, 2019 yılında yapılan son ilaçlamanın ise CTP’nin bütçede yer ayırması sayesinde olduğunu anımsattı.
Kürşat, bu konuda tedbir alınmasını defalarca dile getirdiklerini söyleyerek, bu böceklerin sadece ormanları tehdit etmediğin, insan ve hayvanların da çam kese böceğindeki tırtıllardan dolayı ciddi sağlık sorunlarıyla karşı karşıya kalabileceğini ifade etti.
Ormanların toplumun geleceği için büyük bir önem taşıdığını ifade eden Kürşat, “ilaçlama yapılmamasındaki ısrarın neden olduğunu” sordu.
- “Orman yangınları ve ağaçlandırma konusunda sınıfta kalındı”
Kürşat, orman yangınları ve ağaçlandırma çalışmalarına da değinerek hükümetin bu konuda “sınıfta kaldığını” öne sürdü. Ülkenin orman fakiri olarak sınıflandırıldığını, bunu değiştirmek için kapsamlı politikalara ihtiyaç duyulduğunu kaydeden Kürşat, hükümeti bu konuya “yeterli önem vermemekle” eleştirdi.
Orman yangınları ve ağaçlandırma konusunda yapılabileceklere örnekler veren Kürşat, küresel iklim krizi için de tüm dünyada alarm verildiğini söyledi.
Kürşat, bu şartlarda yeni ormanların yetiştirilmesinin artık mümkün olmadığını; yapılması gerekenin mevcudu korumak olduğunu söyledi.
Kürşat “Doğamızı korumak için hangi somut adımları atıyorsunuz? Politikalarınız nedir?” diye sordu.
- Bakan Çavuş: “Son 2 yılda orman yollarının yüzde 99’unu açtık”
Kürşat ardından söz alarak soruları cevaplayan Tarım ve Doğal Kaynaklar Bakanı Hüseyin Çavuş ise, orman yangınlarıyla mücadelede en titiz davranılan dönemde olunduğunu, son 2 yılda orman yollarının yüzde 99’unun açıldığını kaydetti.
Geçen yılın yangına en hızlı müdahale edilen yıl olduğunu da söyleyen Çavuş, ilgili kurumlarına teşekkür etti. Bakan Çavuş, ülkede birçok noktada yangının sensörler ve İHA’larla takibinin yapıldığına da dikkat çekti.
Geçen yıl 350 bin fidan dikildiğini kaydeden Çavuş, "Fide ekiminde de maksimum seviyeye ulaşıldı. Nasıl oluyor da biz ağaç ekmedik? dedi.
Çam kese böceğiyle 5 ayaklı mücadelenin 4 ayağının yürütüldüğünü ancak ilaçlama noktasında istenilen seviyede olmadıklarını söyleyen Çavuş, bu konuda çalışmaların sürdürüldüğünü belirtti.
Yeşilköy Mezarlığı’yla ilgili kendilerine müracaat olduğunu ve bu konuda değerlendirmeler yaptıklarını belirten Çavuş, Yeşilköy’ün her arazisinde endemik bitkilere rastlanabileceğini ifade etti.
Çavuş, “Mezarlık bu bölge için bir ihtiyaç. Halkın erişebileceği en uygun bölgeyi bularak mezarlık inşasının yapılması sağlamak gerekiyor” dedi.
İklim kriziyle ilgili Tarım Bakanlığı içerisinde bir komite kurma çabası içerisinde olduklarını kaydeden Çavuş, kuraklık ve iklimle mücadelenin tüm dünya ülkelerinin mücadelesini gerektiren bir konu olduğunu belirtti.
- Şahiner, "Narenciye ihracatı için hazırlanan prosedürlere yönelik adım atılması gerek"
CTP Lefke Milletvekili Salahi Şahiner de konuşmasında, narenciyede yaşanan sıkıntılara dikkat çekti.
Şahiner, geçen yılın narenciye üreticileri için çok zor bir yıl olduğunu savunarak, ihracata ilişkin sınırlandırmalar nedeniyle ürünün dalda kaldığını, zarar edildiğini ve verim kaybı yaşandığını kaydetti.
Narenciye ihracatında bu yıl da sorun yaşanacağını, gidişatın bu yönde olduğuna dikkat çeken Şahiner, narenciye işletmeleri ve ihracatçılarına bir takım prosedürlerin zorunlu kılındığını belirtti.
Şahiner, “Bu prosedürlerle gidilecekse hiçbir sorun çözülmemiştir. Bu ürün ihracata muhtaçtır. Ülkede tüketilmesi mümkün değildir.” dedi. Narenciyenin çok hızlı bir şekilde hasat edilmesi gerektiğini ancak prosedürlerinin bunu engellediğini belirten Şahiner, söz konusu prosedürlerin yumuşatılması için siyasi bir adım atılması gerektiğini söyledi.
Milletvekili Şahiner, bir hafta sonra hasadın başlayacağını ancak Cypruvex’in bir fiyat açıklamadığını, ihracat teşvik priminin de bekletildiğini savunarak, bunun üreticiye yarattığı olumsuz etkilere dikkat çekti.
Bu yıl ürünlerin gemiyle nakliyesinin önünün açılması gerektiğini kaydeden Şahiner, nakliye ücretlerinin bu şekilde düşebileceğini belirtti. Şahiner, bu konuda girişim yapılması çağrısında bulundu.
- Çavuş: “Geçen yıl narenciye verilen destek tarihte görülmemiştir”
Tarım ve Doğal Kaynaklar Bakanı Hüseyin Çavuş, Milletvekili Şahiner’in konuşmasına yönelik söz alarak, narenciyede geçen yıl bir sıkıntı yaşandığının doğru olduğunu ancak şu anda bu konuda bir felaket tellallığı yapıldığını savundu.
Çavuş, “Geçen yıl narenciyeye verilen destek tarihte hiç bu kadar büyük olmamıştır." diyerek, 2024 bütçesinde ayrılan yaklaşık 571 milyonun tarihi bir rakam olduğunu belirtti.
“Vermiş olduğumuz sözleri yerine getirdik. Geçen yıl kuruması beklenen arazilerin bu yıl ne kadar verimli olduğunu ziyaretlerimde görüyorum.” şeklinde konuşan Çavuş, rekolte ve kalitenin artması için kaliteli suyu da 24 bin dönüme çıkardıklarını açıkladı.
Narenciye rekoltesinin her yıl değişkenlik göstermesinin normal olduğunu ancak bu yıl çok düşük olacağına dair iddialara katılmadığını kaydeden Çavuş, “Geçen yıl 120 bin ton olan rekoltenin bu yol minimum 100 bin ton civarında olması öngörüm var.” dedi.
- “İhracat teşvik primleri gelecek hafta açıklanacak”
Çavuş, ihracat teşvik primlerinin bitme aşamasında olduğunu, gelecek günlerde açıklanacağını kaydederek, ihracat teşvik primi rakamına göre ürün fiyatının belirlenmesini doğru bulmadıklarını, önce fiyatların oturması gerektiğini söyledi.
Milletvekili Şahiner’in teşvik primleri için net bir tarih talep etmesi üzerine, Bakan Çavuş primleri gelecek hafta açıklayacaklarını duyurdu.
