Tırnaklarınız çabuk kırılıyor, elleriniz şişiyor ya da parmak uçlarınız kanı çekilmiş gibi bembeyaz görünüyorsa bu haberi sonuna kadar okumanızı tavsiye ediyoruz. Zira ellerdeki ve tırnaklardaki bu tür problemler, çok ciddi sağlık sorunlarına işaret ediyor.

İngiltere'nin Cheadle kentinde bulunan bir hastanede danışman dermatolog olarak hizmet veren Prof. Dr. John Lear, "Cildin dokusu ve tırnakların görüntüsü bize sağlık durumumuzla ilgili çok şey anlatır" dedi. Londra'da bulunan özel bir klinikte danışman dermatolog olarak çalışan Dr. Zainab Laftah ise, "Dermatolojik çalışmalar, tırnakların renklerinde, dokularında ya da görünümlerinde oluşan değişikliklerin, anemi, kalp, akciğer ya da karaciğer hastalığı gibi sorunların işareti olduğunu gösteriyor" diye konuştu. 

Laftah, bu semptomların bazıları yaşlanmadan ya da yaşam tarzıyla ilgili faktörlerden kaynaklansa da inatçı olan ya da ilerleyen belirtiler konusunda bir aile hekimine ya da dermatoloğa başvurmak ve ciddi bir sorun olup olmadığını göz önünde bulundurmak gerektiğini vurguladı.

Peki hangi belirtiler konusunda dikkatli olmak gerekiyor?

AVUÇLARINIZ KIRMIZIYSA

Kırmızı avuçlar, sıcaklamanın, menopozun ya da kaygının zararsız işaretleri olabiliyor. Ancak bu semptomlar yaşlanmayla veya dolaşım bozukluğuyla da ilişkilendirilebiliyor. Lear, "Kızarıklıklar, egzama ya da sedef hastalığı gibi bir cilt sorununun da belirtisi olabilir" dedi.

Avuç içi eritemi de kırmızı avuç içlerine neden olan bir diğer durum. Bazen kalıtsal olan bazen de hamilelik, kanser ya da karaciğer hastalığı gibi başka sağlık sorunlarından kaynaklanabilen avuç içi eritemi, parmak uçlarını, tırnak yataklarını ve zaman zaman ayak tabanlarını da etkileyebiliyor.

Laftah, "Kırmızı avuç içleri romatoid artritin de işaretlerinden biri olabilir" derken eritromelalji adı verilen nadir durumun da avuç içlerinde yakıcı bir ağrıya, kızarıklığa ve deride ısınmaya yol açabildiğini belirtti. 

Çözüm ne?

Avuçlardaki kızarmanın spesifik bir tedavisi olmasa da altta yatan sebebi belirlemek, durumu iyileştirmeye yardımcı olabiliyor. Ayrıca parfümsüz el kremleri kullanmak ve bulaşık ve temizlik işleri sırasında eldiven kullanmak da faydalı yöntemler. Lear, bu önlemlere karşın avuçlarınızdaki kızarıklık devam ediyorsa doktorunuza danışıp daha genel bir sorunun işareti olup olmadığını araştırmayı tavsiye etti. 

EKLEMLERİNİZ ŞİŞ YA DA YUMRULUYSA

Parmak eklemlerinin şişmesi osteroartrit, romatoid artrit ya da gut belirtisi olabiliyor.

Lear, deride de inflamasyon varsa bunun sebebinin eklem ağrısı, şişkinlik ve sertliğe neden olan psoriatik artrit (sedef romatizması) isimli uzun dönemli bir sorundan kaynaklanıyor olabileceğini söyledi. Laftah, "Osteoartrit eklemlerde sertliğe, ağrıya ve kemikli nodüllere neden olur. Romatoid artrit ise şişmiş ve ısınmış eklemlere, sabahları tutukluğa ve bazı durumlarda parmaklarda deformasyona yol açar" diye konuştu. 

Lear da "Ancak bazen protein seviyelerinin çok düşük olması da eklemlerde şişkinliğe neden olabilir. Şişkin parmaklar ayrıca tiroit hastalıklarından veya selülit adı verilen cilt sorunundan da kaynaklanabilir" dedi.

Çözüm ne?

Öncelikle bir teşhis almanız gerekiyor. Lear, "Artrit için antiinflamatuarlar, bağışıklık baskılayıcı ilaçlar veya biyolojik ilaçlar gibi farklı tedaviler mevcut" dedi. Öte yandan şişkinlik ve ağrıya karşı buz uygulamak, elleri yüksekte tutmak ve ibuprofen türü ağrı kesici ilaçlar almak da fayda sağlıyor.

Laftah, "Bazı araştırmalar osteroartrite karşı glukosamin, omega-3 ve kolajen takviyelerinin işe yarayabileceğine işaret ediyor. Kilo vermek ve egzersiz yapmak da tavsiye ediliyor" dedi. 

Psoriatik artrit, steroid olmayan antiinflamatuar ilaçlarla ya da kortikosteroidlerle tedavi edilirken selülit için antibiyotik tedavisi uygulanıyor. Öte yandan albümin ve protein düzeylerini artırmak için her öğün protein tüketmek ve D vitamini takviyesi almak gerekiyor.

ELLERİNİZDE AĞRI VE SERTLİK VARSA

Ağrı ve sertliğin artrit, egzama ya da sedef gibi deri hastalıkları, Raynaud sendromu ya da pernio gibi birçok sebebi bulunuyor. Lear, "Pernio basit bir sebepten de kaynaklanabilir, sistemik bir hastalıktan ya da bağ dokusu hastalıklarıyla ilişkili de olabilir. Bu durum çok fazla ağrıya yol açar ve teşhis edilmesi gerekir" dedi. 

Ellerdeki ağrının bir diğer nedeni ise karpal tünel sendromu yani el bileğindeki sinirlerin sıkışması. Karpal tünel sendromu, aşırı kilo, diyabet ve tekrar eden hareketler gibi işle alakalı faktörlerden kaynaklanabiliyor. Bu nedenle teşhis konması büyük önem taşıyor.

Çözüm ne?

Pernio genellikle kendiliğinden geçiyor ancak parasetamol ya da ibuprofen tarzı ilaçlar ağrıyı hafifletmeye yardımcı olabiliyor. Ellerinizi soğuk havalarda sıcak tutan ve su geçirmeyen giysilere sararak, nemlendirerek, dolaşımı iyileştirmek için alkol ve tütün ürünleri tüketimini sınırlandırarak ya da sonlandırarak, pernionun iyileşme sürecini hızlandırmanız mümkün.

Latfah, "Damarlarda daralmayı önlemek için hareketli olmak dolaşımı kolaylaştırmaya yardımcı oluyor. Bir de dar giysilerden ve ayakkabılardan uzak durun. Bunlar kan akışını sınırlandırabiliyor" dedi. 

ELLERİNİZDE TİTREME VARSA

El titremelerinin kaygı, yorgunluk ve aşırı kafein tüketimi gibi birçok sebebi bulunuyor. Lear, "Ancak en yaygın sebep, altında ciddi bir hastalık yatmayan iyi huylu esansiyel tremordur" dedi. Sinir sistemini etkileyen bir durum olan iyi huylu esansiyel tremor, istemsiz ve ritmik titremelere neden oluyor.

"Aynı zamanda Parkinson hastalığı ve diğer nörolojik hastalıklar ile tiroidin aşırı çalışması da titremeye yol açabilir. Ayrıca belli kas bozuklukları da titremenize sebep olur" diyen Lear, teşhis koyulmasının önemli olduğunu belirtti.

Çözüm ne?

İyi huylu esansiyel tremor, genellikle propranolol türü beta blokerlerle veya primidon türü nöbet karşıtı ilaçlarla tedavi ediliyor. Parkinson hastalığı durumunda beyindeki dopamin düzeyini artıran levodopa gibi ilaçlar belirtileri yönetmeye yardımcı olabiliyor. Bu nedenle en kısa süre içinde teşhis almak çok önemli. 

PARMAK UÇLARINIZ KIRMIZI, BEYAZ YA DA MORSA

Bu endişe verici renk değişimlerinin sebebi damarlarının daralmasıyla parmak uçlarına kan gitmesine engel olan Raynaud sendromu. Raynaud sendromunda renk değişimlerine uyuşukluk, karıncalanma ve ağrı da eşlik ediyor.

Laftah, "Bu durumu soğuk tetikler ancak Raynaud sendromu altta yatan bir otoimmün bozukluğa da işaret edebilir" dedi. Bu nedenle bir doktora başvurarak altta yatan bir bağ dokusu hastalığı olmadığından emin olmak gerekiyor.

Eğer parmaklarınız kızarırsa sedef ya da egzama gibi bir deri hastalığınız ya da paronişi (halk arasındaki adıyla dolama) adı verilen deri ve tırnak kıvrımı iltihabınız olabilir. Laftah, "Paronişi tırnak kıvrımlarının çevresinde oluşan bakteri veya mantar enfeksiyonlarına denir. Kızarıklık, şişlik ve ağrı yapabilir" dedi.

Çözüm ne?

Raynaud sendromunun bir numaralı tetikleyicisi soğuk olduğundan, ellerinizi mümkün olduğunca sıcak tutan eldivenler giyin. Lear, "Kan damarlarını genişletmeye yarayan reçeteyle verilen vazodilatör haplar işe yarayabilir. Ancak ellerinizi sıcak tutarak daralmayı önlemek daha iyi bir çözüm" dedi.

Laftah ise tırnak çevresindeki inflamasyonla ilgili tavsiyede bulunarak, "Tırnak hasarı riskini azaltmak için aktif inflamasyonu reçeteli merhemlerle tedavi edin" diye konuştu. 

ELLERİNİZDE KIRMIZI PULLANMALAR VEYA İLTİHAP DOLU KABARCIKLAR VARSA

Bu semptomlar dermatit ya da sedef kaynaklı olabiliyor. Ellerde ortaya çıkan kronik bir otoimmün bozukluk olan sedef, ağrı yapabiliyor. Bazen sedef hastalığına iltihap dolu kabarcıklar ya da deride acı verici çatlaklar veya fissürler eşlik edebiliyor.

"Egzama ellerde kuru, kızarık, kaşıntılı ve iltihaplı deriye neden olabilir. Çoğu zaman çatlaklarla ya da fissürlerle ilişkilendirilir. Tırnakların etrafında meydana gelen inflamasyon da kabartı, çukurlaşma, renk değişimi gibi tırnak anomalilerine neden olabilir" diyen Laftah, bu semptomların alerjik dermatitten de kaynaklanabileceğini sözlerine ekledi.

Çözüm ne?

Sedef hastası olduğunuzu düşünüyorsanız bir dermatoloğa ya da sağlık kuruluğuna başvurun. Dermatiti önlemek için ellerinizi kimyasal maddelerden uzak tutun. Lear, "Bulaşık yıkarken eldiven giymek gibi önlemler çok önemlidir" dedi ve ekledi: "Ellerinizi yıkadıktan sonra güzelce kurulayın. Nemlendiricileri az miktarda ve sık sık kullanın."

Öte yandan alerjik dermatit durumunda, tahrişe ya da alerjiye neden olan maddeyi bulmak gerekiyor. En yaygın alerjenler arasında nikel, lateks ve bazı sabunlar öne çıkıyor. 

TIRNAKLARINIZDA BEYAZ LEKELER VARSA

"Tırnaklarda bulunan beyaz noktalara lökonişi adı verilir. Bu lekeler tırnak matrisinin maruz kaldığı küçük travmalar sonucunda ortaya çıkar. Aynı zamanda çinko yetersizliği, egzama veya mantar enfeksiyonları gibi sistemik durumlarla da ilişkilendirilir" diyen Laftah, beyaz noktaların kalsiyum birikimi nedeniyle oluştuğu durumlarda ise ciddi bir soruna işaret etmediğini söyledi.

Lear ise "Ancak tırnaklar pul pul oluyorsa, mantar enfeksiyonları tırnaklarda beyaz noktalar olarak görüntü verebilir. Beyaz tırnaklar ayrıca düşük protein seviyesinin de bir işareti olabilir" diye konuştu.

Çözüm ne?

Lear, "Tırnaktan kesilen bir parçanın analiz edilmesiyle koyulan mantar enfeksiyonu teşhisleri, haplarla veya özel tırnak cilalarıyla tedavi edilebilir" dedi.

TIRNAKLARINIZ KIRILIYOR YA DA SARARIYORSA

Laftah, "Tırnaklardaki mantar enfeksiyonları, enfekte olmuş tırnaklarda kalınlaşmaya, renk değişimlerine (genellikle sararmaya) ya da kırılganlığa neden olabilir" derken Lear, "Tırnaklarınız sapsarı oluyorsa bu durum akciğer hastalığıyla ilişkilendirilebilir" diye konuştu.

Öte yandan ayak tırnaklarının kırılgan olması ve yavaş uzaması, kolesterol yüksekliğinin olası bir işareti olarak da görülüyor. Dahası kolay kırılan kırnaklar vitamin ya da demir eksikliğiyle ilişkilendirilebiliyor. Bu durum inflamatuar tırnak hastalıkları olan paronişi veya sedeften de kaynaklanabiliyor.

Çözüm ne?

Tırnaklarınızı günde en az bir kez, tırnak yağı, el losyonu veya lanolin ya da alfa hidroksi asitler içeren kremlerle nemlendirin. Bir biyotin takviyesinin yanı sıra protein, demir ve çinko açısından zengin beslenmek de tırnak sağlığına destek olabilir. 

TIRNAKLARINIZDA ÇUKURLAŞMALAR VARSA

Çukurlaşma ve oyuklar görülen tırnaklar egzamayla ya da tiroit hastalığıyla ilişkilendirilebiliyor. Ek olarak Laftah, "Sedef de tırnak yatağından ayrılabilen, oyuklu, kalınlaşmış ve rengi değişmiş tırnaklara yol açar" dedi. Tırnakların üzerindeki tırtıklar da bir dizi iç ya da dış değişimin ya da travmanın işareti olabiliyor.

Çözüm ne?

"Sedefin tedavisi için kullanılan krem, tablet ve enjeksiyon türü ilaçlar, tırnaklar için çok etkili olmuyor çünkü etken maddeler tırnaklara işlemiyor" diyen Lear, ışık terapisi ya da parlak ışık terapisi olarak da bilinen fototerapinin tırnaklarda ayrılmayı ve renk değişimini azaltabileceğini söyledi.

The Telegraph'ın "The telltale signs of poor health that your hands reveal" başlıklı haberinden derlenmiştir.